مراقب سالمندان باشید | کلاهبرداری به شیوه‌های مختلف از افراد مبتلا به آلزایمر

در ایران بیش از ۹ میلیون نفر سالمند زن و مرد زندگی می‌کنند که از این تعداد ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مبتلا به آلزایمر هستند.

آلزایمر، یکی از شایع‌ترین انواع دمانس (اختلال شناخت و حافظه) است که در آن سلول‌های مغز به مرور زمان کارکرد خود را از دست می‌دهند و مغز به‌تدریج کوچک و کوچک‌تر می‌شود و فرد در حافظه نزدیک خود با مشکلات متعددی مواجه می‌شود. اگر بیماری پیشرفت کند، فردِ مبتلا حتی در کوچک‌ترین کار‌های خود مثل یادآوری دستور پخت غذا‌های همیشگی، دستشویی رفتن، پیدا کردن مسیر خانه، لباس پوشیدن، حمام کردن، یادآوری کار‌های روزانه مثل فیلمی که همان ساعت دیده، صحبت کردن، رانندگی، شناخت اعضای خانواده و ... ناتوان می‌شود و به این ترتیب استقلال خود را از دست می‌دهد و زندگی برایش بسیار دشوار می‌شود.

اما دشواری‌ها و مصائب افراد مبتلا به آلزایمر به همین موارد خلاصه نمی‌شود. در موارد بسیار زیادی گزارش شده که افراد سودجو از بیماری این افراد سوءاستفاده می‌کنند و به این ترتیب پول زیادی به جیب می‌زنند و به سود کلانی می‌رسند.

موارد زیادی در خصوص سوءاستفاده از حساب بانکی یا کارت اعتباری افراد مبتلا به آلزایمر در پمپ بنزین‌ها و سوپرمارکت‌ها و جا‌های دیگر وجود دارد. در یکی از این موارد، فرد مبتلا به دمانس آلزایمر هر بار برای بنزین زدن به پمپ بنزین مراجعه می‌کرد، متصدی جایگاه که می‌دانست او دچار فراموشی است و هوش و حواس درستی ندارد، به جای مثلا ۹۰ هزار تومان، از کارتش ۹۰۰ هزار تومان برداشت می‌کرد. تا این که فرزندانش متوجه شدند و از کارگر پمپ بنزین شکایت کردند و وجه اضافی را پس گرفتند. این مورد را یکی از کاربران توییتر، روایت می‌کند و می‌گوید: سال ۱۴۰۱ بود و بعد از این که متوجه این کلاهبرداری شدم، بلیت هواپیما گرفتم و به ایران آمدم و هم پول پدرم را از کارگر پمپ بنزین پس گرفتم و هم از پمپ بنزین شکایت کردم. همان روز هم برگشتم سوییس. ۳۰ میلیون تومان هزینه کردم و یک‌روزه رفتم و برگشتم، اما لازم بود و متاسفم که کسانی هستند که حتی به سالمندان آلزایمر هم رحم نمی‌کنند.

همچنین خبر‌ها و گزارش‌های متعددی از بیمارانی وجود دارد که آلزایمر پیشرفته دارند و فرزندان آن‌ها همه اموال آن‌ها را به نام خود می‌کنند. در یکی از این موارد، فرزندان پیرمرد مبتلا به آلزایمر که نمی‌خواستند به همسر دوم پدرشان ارثی برسد، همه اموال او را به نام خود کردند که گرچه از نظر حقوقی مشکلی ندارد، اما از نظر اخلاقی و انسانی جای سؤال دارد.

تنها ۹ درصد سالمندان آزاردیده زنده می‌مانند

با آن که احترام به سالمند و مراقبت از او در فرهنگ ما بسیار پررنگ است، اما مواردی از آزار سالمندان وجود دارد که بخشی از آن‌ها به مبتلایان به آلزایمر برمی‌گردد. آمار‌ها حاکی از این هستند که میزان مرگ و میر در سالمندانی که مورد آزار قرار می‌گیرند، بسیار بالاتر از افرادی است که مراقبت درستی از آنان به عمل می‌آید. نتایج یک پژوهش حاکی از این است که تنها ۹ درصد سالمندانی که مورد آزار قرار گرفته‌اند، زنده می‌مانند. در حالی که این عدد در سالمندانی که در شرایط مناسب نگهداری می‌شوند، به ۴۰ درصد می‌رسد.

کارشناسان می‌گویند هر عملی که باعث وارد شدن صدمه جدی به فرد سالمند شود، سالمندآزاری محسوب می‌شود. برآورده نکردن نیاز‌های اساسی سالمندان، محافظت نکردن از او در برابر آسیب‌های احتمالی جسمی، روانی و مالی و سوءاستفاده مالی ازجمله کار‌هایی هستند که از مصادیق سالمندآزاری محسوب می‌شوند.

حدود ۱۰ درصد سالمندان جهان مورد آزار و سوء رفتار قرار می‌گیرند و مساله غم‌انگیز ماجرا این است که خیلی از این آزار‌ها و سوء رفتار‌ها از سمت نزدیکان آن‌ها - مثل فرزندان، عروس، داماد و ... – صورت می‌گیرد؛ و البته تعدادی از آزار‌ها نیز از سوی پرستاران متوجه آن‌ها می‌شود.

از آزار‌های جسمی تا کلاهبرداری‌های بزرگ

در ایران بیش از ۹ میلیون نفر سالمند زن و مرد زندگی می‌کنند که از این تعداد ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مبتلا به آلزایمر هستند و نیاز به مراقبت بیشتر دارند، اما خیلی از آن‌ها مورد آزار و حتی سوء استفاده قرار می‌گیرند.

معصومه صالحی، مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران چندی پیش درباره سوء استفاده‌ها و حتی آزار دادن بیماران آلزایمری  گفته بود گزارش‌هایی به دست ما رسیده که از بیماران آلزایمر برای حمل مواد مخدر استفاده کرده‌اند، یا سالمند مبتلا به آلزایمر را به استانی دیگر منتقل کرده‌اند و از او به عنوان متکدی استفاده کرده‌اند. همچنین گزارش‌هایی به دست ما می‌رسد که دست و پای سالمند مبتلا به دمانس را در مراکز نگهداری از سالمندان می‌بندند و آن‌ها را کتک می‌زنند. ما نه مراکز زیادی برای نگهداری از بیماران آلزایمر داریم و نه کارکنان این مراکز تخصص کافی برای برخورد درست با آن‌ها را دارند.

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران در توضیح می‌گوید: آزار‌ها به سالمندان از جسمی و روانی وجود دارد تا آزار‌های مالی و کلاهبرداری‌های بزرگ. موردی داشتیم که شخصی فرد آلزایمر را راضی کرده بود که یک طبقه از آپارتمان دوطبقه خود را تبدیل به کترینگ کند. فرزندان این بیمار در تهران نبودند و وقتی متوجه شدند، متحمل زحمت و هزینه زیادی شدند تا بیایند و مشکل را برطرف کنند.

صالحی درباره راهکار در امان ماندن سالمندان مبتلا به آلزایمر از آزار‌ها و کلاهبرداری‌ها و آدم‌ربایی‌ها به همشهری‌آنلاین می‌گوید: بهتر است چیپست‌های زیر پوستی برای سالمندان مبتلا به آلزایمر کاشته شود تا اگر احیانا گم شدند، از طریق این چیپست‌ها بتوان آن‌ها را پیدا کرد. همچنین خود خانواده‌ها باید مراقب سالمند مبتلا به آلزایمرِ خود باشند. مثلا در کارت‌شان پول زیادی نریزند که احتمال سوءاستفاده‌های مالی را کاهش بدهند، یا تا حد امکان آن‌ها را تنها بیرون نفرستند.